MINERALE OLIE. IS DAT NOU GOED OF SLECHT?

Wat is een minerale olie?

Minerale olie wordt al sinds 1872 gebruikt in de cosmeticabranche, in producten als lippenbalsems tot aan bodylotions en crèmes.

Minerale olie wordt gewonnen uit aardolie (petroleum). De term ’minerale olie’ is een verzamelnaam voor alle stoffen die afkomstig zijn van aardolie, maar paraffine en petrolatum worden het meest gebruikt in cosmetica.

Paraffine ontstaat als bijproduct van het destillatieproces waarbij petroleum (aardolie) wordt omgezet in gasbenzine. Pure paraffine kun je vergelijken met een vorm van kaarsvet: vloeibaar bij verhitting, gestold bij afkoeling.

Petrolatum ontstaat als bijproduct tijdens het boren, waarbij er een kleverig goedje op de olieboor en boortorens wordt gevormd. Pure petrolatum is de welbekende vaseline (petroleum jelly). Petroleum is ontstaan uit resten van plantaardig en dierlijk leven (plankton en algen), die blootgesteld zijn aan extreem hoge druk en temperatuur diep in de aardkorst. Als de ruwe olie uit de aarde gehaald wordt, moet deze eerst gezuiverd worden voordat het gebruikt kan worden. Dat wordt ook wel raffinage genoemd. De olie voor huishoudelijk gebruik of auto’s moet al flink gezuiverd worden, maar minerale olie voor huidverzorgingsproducten ondergaat zo’n uitgebreid zuiveringsproces dat er na de vele bewerkingen niet veel meer over is van het originele materiaal. Dit gezuiverde materiaal wordt ook gebruikt voor de ontwikkeling van medicijnen.

De cosmetische industrie is een grote fan van minerale olie. Het is namelijk een goedkoop ingrediënt, geur- en kleurloos, oxideert niet en kan heel makkelijk lang bewaard worden. 

Op ingrediëntenlijsten (INCI) van producten staan minerale oliën vermeld onder verschillende namen.
Voorbeelden hiervan zijn:

• mineral oil
• vaseline
• petrolatum
• petroleum jelly
• liquid petrolatum
• white mineral oil
• white oil
• isoparaffin
• paraffin
• paraffinum liquidum
• paraffinum subliquidum
• liquid paraffin
• parafin oil

Voordelen en nadelen van minerale oliën

Minerale olie is een goedkope grondstof die als vetmiddel wordt toegevoegd, zodat de crème lekker smeert (smeermiddel). Minerale olie op de huid heeft zowel voor- en nadelen. Afhankelijk van de gebruiksfunctie en huidconditie wordt de keuze voor wel of geen minerale olie gemaakt.

Minerale olie is occlusief: dit betekent dat het op de huid blijft liggen als een afsluitende laag. Het is deze eigenschap waardoor minerale olie zo effectief is in het herstel van een droge huid. Doordat het de huidbarrière afsluit, voorkomt het dat vocht uit de huid verdampt. Bij verdamping van vocht wordt de huid droog. Tevens beschermt het de beschadigde huid (denk aan eczeem) tegen irriterende factoren van buitenaf, zoals schurende kleding, gure wind, een droge lucht of irriterende cosmetica (verneveling parfum, haarlak e.d.). Hierdoor is minerale olie een favoriete grondstof bij dermatologen, omdat het goed in staat is om eczeem en/of psoriasis klachten te verminderen.

Vergelijk de huid met een bakstenen muur. Een goed gebouwde muur (gezonde huid) is in staat zich te verweren tegen alle invloeden van buitenaf, storm, regen, wind, zon enz. Je zal misschien soms wat onderhoud moeten plegen, maar niet veel.
Een niet goed gebouwde muur (eczeem, psioriasishuid) kan echter hier niet goed mee omgaan. De muur gaat scheuren, voegen vallen er tussenuit, de muur verkleurt. En dan kan het dus handig zijn om een soort paraplu of zonnescherm ervoor te zetten.
Je gaat de muur helpen en voorkomen dat ie omvalt of instort.

Belangrijk in dit verhaal is wel om te weten dat je dus alleen aan het beschermen bent, maar in de huid zelf niks verbeterd of veranderd. Je pakt het probleem niet aan. In uitzonderlijke gevallen zijn de problemen ook niet op te lossen. Maar vaak kun je met de juiste producten en een aanpak van binnenuit veel huidproblemen of -aandoeningen verminderen of verhelpen.

Je zou kunnen denken dat minerale olie, door het afsluiten van de huid, de poriën verstopt en de huid blokkeert. Uit onderzoek is echter gebleken dat talg nog gewoon uit de poriën kan komen en het dus niet de poriën verstopt of acné veroorzaakt.

Wat wel kan gebeuren, is dat de huid zelf steeds minder gaat doen. De huid went aan de minerale olie en daardoor zelf minder vocht vast gaat houden en minder talg aan gaat maken. En daardoor ontstaan vaak nieuwe problemen.
Je huid is normaal gesproken uitstekend in staat om zichzelf in een goede conditie te houden. De huid hoeft alleen geholpen te worden of gestuurd te worden om problemen op te lossen of de huid te verbeteren. Maar het is dus niet de bedoeling dat een ingrediënt of product je huid lui maakt.

En wat te denken van bv transpiratievocht. Dit kan ook niet makkelijk verdampen onder een beschermlaagje. Als zout en vocht de hele dag op de huid ligt, loop je weer meer risico op uitdroging van de huid, schimmels en pigmentverschuivingen. Bij sommige mensen kunnen er vochtbultjes op de huid van het gezicht ontstaan doordat het zweet niet goed afgevoerd wordt (miliaria rubra).

Je herkent vast wel het volgende gevoel:
Je komt onder de douche uit en je huid voelt trekkerig, is vlekkerig en/of rozig. Dat wil zeggen dat je of te enthousiast hebt gereinigd of je gebruikt een te vette crème waardoor de huid verslaafd is geraakt aan de minerale olie.

Je huid zal in dit geval ook echt even af moeten kicken van de minerale olie. Dit kan enkele weken duren voordat de huid weer zelf heeft geleerd om in balans te blijven. Maar ik verzeker je: uiteindelijk wordt je huid mooier en beter!

In het kort

Minerale olie is veilig in gebruik, omdat het zuiver is. Minerale olie blijft op de huid liggen, waardoor het niet in de bloedbaan trekt en heeft geen hormoonverstorende of kankerverwekkende eigenschappen.

Minerale olie is populair onder dermatologen, voor het behandelen van o.a. eczeem, vanwege de sterke huidbeschermende eigenschap. Het nadeel is dat de grondstof de huid lui maakt en alles behalve huidvoedend of celstimulerend is en de huid kan er verslaafd aan worden, waardoor de huid een trekkerig gevoel kan hebben wanneer je geen crème hebt gesmeerd.

Een goede skincare routine kan ook zonder minerale oliën. Een alternatief is bijvoorbeeld glycerine, dat de huid lekker zacht en soepel maakt. Hierdoor houd je de huidfuncties actief en dit houdt de huid gezond. Dit is belangrijk om vroegtijdige huidveroudering zoals huidverslapping te voorkomen.

Minerale olie is wel handig om in de kast te hebben wanneer er zich problemen voordoen zoals een gesprongen huid, actieve eczeem of extreme droogte. Probeer het tijdelijk te gebruiken en het gebruik langzaam af te bouwen. Op die manier kan minerale olie wel degelijk helpen om deze huidproblemen sneller te doen verdwijnen.

En vergeet niet dat een minerale olie in een reinigingsproduct of make-up-remover anders is dan in een crème. Bij gebruik van make-up is een reiniging met minerale olie soms wel aan te raden juist omdat deze niet direct wordt opgenomen door de huid maar wel snel het vuil verwijderd. In dit geval haal je na het verwijderen van de make-up het product weer van de huid.

Vaak hoor ik ook dat mensen denken dat “plantaardig” automatisch wil zeggen dat iets veiliger of beter is voor je. Dit is echter niet altijd waar. Er zijn heel wat plantaardige oliën met een slechter veiligheidsprofiel dan minerale oliën. En er is regelmatig een discussie over de echtheid van plantaardige oliën. Let hier dus mee op.

Minerale oliën bevatten verder geen werkzame stoffen zoals antioxidanten of vitamines die ook echt iets in de huid doen. Wil je dus echt iets bereiken met je huidverzorging, kijk dan vooral ook naar de andere ingrediënten.

Wil je meer informatie of een passend huidadvies?

Neem gerust contact met ons op.